Article in Punjab (PDF format):

 

http://www.gnosticgospel.co.uk/pdbook.pdf
   http://www.gnosticgospel.co.uk/sikhism.htm

 

My Lectures are FREE.

 

ivsfKI

 

sLrmu Drmu duie Cip Kloie]

kUVu iPry prDfnu vy lflo]

 

ivsfKI dy smyN iksfn afpxI imhnq df Pl PslF vwZ ky pfAuNdy

hn aqy KusLIaF ivc BMgVy vI pfAuNdy hn. qF ies vyly hI swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny vI afpxI Psl ƒ dfqI pf ky KusLIaF pfeIaF. ieh Psl pihly swiqgurU nfnk dyv jI ny bIjI sI qy dUjy pMj swiqgurUaF ijhVy ik hn dUjy swiqgurU aMgd dyv jI, qIsry swiqgurU amr dyv jI, cOQy swiqgurU rfm dfs jI, pMjvyN swiqgurU arjn dyv jI aqy CyvyN aqy afKrI swiqgurU qygL bhfdr jI ijnHF ny afKrI pfxI (pYgLfm, sMdysL) dy ky ies Psl ƒ pkf idwqf aqy "nfm" df do DfrI KMzf (qygL) bhfdrI nfl vfh ky iswKI nMU iPlfieaf sI.

 

ijvyN ik swiqgurUaF df Kjfnf dUsry pMQ dy iswK huMdy hn aYdF hI swcy pfqsLfhF dy ÉËfny qIsrf KLflsf aqy cOQf inrmly sMqF dy pMQ hn. pihly swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny qIjy aqy cOQy pMQF dI nINh rwKI sI aqy cOQy swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny iehnF pMQF nUM isry cVHf ky afpxy pYrF ’qy KVHy kIqf. Xfd rhy ik qIsrf KLflsf pMQ pihly ihMdU pMQ dy pRikrqI krmF dI dyK Bfl krdf hY aqy cOQf inrmly sMqF df pMQ iswKF ƒ qIjy aqy cOQy pMQF leI iqafr krdf hY. bfkI swcy pfqsLfhF hir rfey aqy hir ikRsLn jI ny ies rUhfnI KyqI dI dyK Bfl kIqI sI. ies leI kljug ivc Cy swiqgurU Cy gur, Cy Gr Cy AupdysL dy anusfr afAuNdy hn aqy cONh vrnF dy anusfr hI cfr swcy pfqsLfh hoey hn. ienHF qoN bfhrf jy koeI swiqgurU nfnk dyv jI dI pdvI dy nF ’qy swiqgurU aqy swcy pfqsLfh goibMd isSG jI dy nF ’qy swcy pfqsLfh bxdf hY qF Auh iek pKMzI hY.

 

swiq df igafn rfm dI ikRpf nfl imldf hY aqy ies leI bfxI dy anusfr:-

 

swiq purK ijn jfixaf swiqgurU iqs kf nfAu]

 

sfry Bgq vI afpxIaF QFvF ’qy swiqgurU hI hn. swiqgurU ƒ aMgRyjLI ivc “kRfeIst” kihMdy hn aqy swiqgurU nfnk dyv jI dUsry anfAuNitwz kRfeIst dunIaf ivc afey sn. ieh sB qoN vwzy sn. hor jfxkfrI leI qusIN myrf ivb sfeIt ’qy afrtIkl pVHo.

 

http://www.gnosticgospel.co.uk/sikhism.htm

 

hux ijvyN iek iswK ƒ ieh jfxnf jLrUrI hY ik swiqgurU nfnk dyv

jI ikAuN afey sn aqy dUsrf pMQ iswK sjfieaf sI ievyN hI Éflsy ƒ ieh vI jfxnf cfhIdf hY ik swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny qIsrf Kflsf aqy cOQf inrmly sMqF df pMQ ikAuN sjfey sn?

 

Aus vyly mugLl kOm dy lok rfj krdy sn aqy Auh hjLrq muhMmd sfihb dy cyly sn. hux hjLrq muhMmd sfihb dy cyly lokF ƒ sLYqfn dI jLbrdsqI, “ieMÈ mwulF”, cMd qy qfry df nklI ieslfm mwuK rwKidaF muhMmwdIey bxfeI jFdy sn aqy afdmI dI suMnq krky Aus ƒ muslmfn khI jFdy sn jd ik iek muslmfn pwky eImfn vflf hox krky Auh awlHf, sUrj, ivc huMdf hY aqy awlHf Auhdy ivc. hux awlHf jF akfl purK ivc sfrIaF cMgIaF hI cIjLF imldIaF hn aqy sLYqfn ivc mMdIaF. pr ienHF muhMmwdIaF ivc qF mMdIaF afdqF aqy mkfrIaF hI BrIaF huMdIaF sn. ies leI ieh muhMmwdIey qF nklI muslmfn sn. ikAuNik mwkfrI idl qoN AuBrdI hY aqy ieh jLorF ÈorF ’qy sI qF iPr idlF df zfktr swiqgurU pRgt huMdf hY. swiqgurU  nfnk dyv jI ny iPr aslI muslmfn dI ivafiKaf kIqI ijs ivc ieh dwisaf ik aslI muslmfn qF iek bVf rihm idl jF mom idl afdmI huMdf hY nf ik iek JUTf aqy lutyrf. eydF dy lokF ƒ swiqgurU nfnk dyv jI ny “qurkU” ikhf.

 

nIl bsqR (mwulF dy nIly kwpVy pfey huMdy hn ijvyN ik jOn id

bfpitst dy vI pfey huMdy sn; ies df cMd dy nfl sbMD hY) ly

kwpVy pihry qurk pTfxI amlu kIaf]

 

sfry pTfx qurkU nhIN sn pr ijnHF ny hmlf aqy luwt mfr ivc Bfg ilaf sI AuhI qurkU sn.

 

hux dukfndfr jF vpfrI lok afm qOr ’qy lflcI aqy byeImfn huMdy hn aqy ipMzF dy lok iswDy aqy sfdy sfP idl lok huMdy hn. pMjfb ivc KwqrI aqy aroVy kOmF dy lok dukfndfrIaF krdy sn aqy byeImfnIaF krn dy kfrn ieh bVy bdnfm ho cuwky sn. ijvyN ik ierfn ivc ienHF byeImfn aqy lflcI KwqrIaF aroiVaF ny afpxI kOm KwqrI jF aroVf nhIN dwsI sI blik ihMdU dwsI qF eIrfnIaF ny ihMdU ƒ iek kOm smiJaf aqy ihMdU lPjL iek cor leI vI vriqaf sI iesy hI qrHF pMjfb ivc ienHF byeImfn aqy lflcI KwqrIaF aqy aroiVaF ƒ “krfV” kih ky swidaf jFdf sI. hux ijvyN ik jwt kOm dy lok mUrKqfeI ivc iek nMbr ’qy hn ies leI bfxI ivc Bgq ÌrId jI ny jwt df lPjL iek mUrK leI vI vriqaf hY. Bfv ieh ik KwqrI aqy aroVy lflcI hox krky ienHF ƒ bfxI ivc “krfV” kih ky swidaf aqy mUrKF ƒ jwt kih ky swidaf. pr Xfd rhy ik sfry KwqrI lflcI nhIN huMdy aqy nf hI sfry jwt mUrK huMdy hn pr bhu igxqI ivc ieh TIk hI huMdf hY.

 

hux swiqjug ivc afm lok Bgq huMdy sn, qRyqy ivc dyvqy aqy duafpr ivc mUrK huMdy sn iesy hI qrHF kljug ivc afm lok byeImfn aqy lflcI huMdy hn. ikAuNik kljug ivc dUjy XwugF nfloN Ault huMdf hY ies leI kljug ivc KwqrI kOm dy lok ijhVy ik qRyqy ivc iek nMbr dy dyvqy huMdy sn iek nMbr dy byeImfn lok hox krky lflc ivc vI iek nMbr dy sLYqfn bx jFdy hn aqy Xfdv kOm dy lok ijnHF ivcoN jwt kOm dy lok bhu igxqI ivc hn ieh duafpr Xwug ivc mUrK huMdy sn pr kljug ivc ieh Bgq aqy kfbly ieqbfr lok bx jFdy hn. aqy ijnHF lokF df Xug hovy qF avqfr vI AuhnF dy Gr hI afAuNdy hn.

 

hux ikAuNik kljug KwqrI kOm dy lokF df Xug hY ies leI kljug dy dovyN avqfr “swiqgurU nfnk dyv jI” ijhVy ik pfr ivÈnMU (durgf dyvI ijhVI ik ivÈnMU dI sLkqI hY ny swiqgurU nfnk dyv jI dy Gr JfVU aqy pocf Pyiraf aqy pfxI vI Biraf sI) dy avqfr sn aqy qRyqy Xug dy ivÈnMU dy avqfr ÈRI rfm cMdr jI dI QF afey sn. ieh swiqgurU jIjwjL df dobfrf afAuxf vI hY. “swcy pfqsLfh goibMd rfey jI” ijhVy ik pfr isLv dy avqfr sn duafpr Xug dy isLv dy avqfr sLRI ikRsLn bldyv jI (ijnHF df sB qoN ipafrf nF “goibMdf” sI) dI QF afey sn. Bfv ieh ik kljug ivc qIsrf bRfhmx gurU aMnHf ho jfx krky kljug ivc ipCly XuwgF dy dovyN avqfr ieko hI Xug ivc af jFdy hn. ies leI kljug dy dovyN avqfr KwqrIaF dy hI GrF ivc afey nf ik iksy hor kOmF dy GrF ivc.

 

ieh KwqrI lok vydF dy bhuq hI aflm sn aqy ienHF bfry hfvq hY:-

 

puwq jMmx KqrfxIaF; koeI koeI bfhmxIaF.

 

Bfv ieh ik KwqrI kOm dy lok vyd ivwidaf ivc pMizq jF bRfhmx vrn df kMm krn vflIaF kOmF dy lokF ƒ vI mfq krdy sn.

 

hux jdoN swiqgurU nfnk dyv jI kflU mihqf jI ijhVf ik iek vydF df mfhr bydI KwqrI sI, dy Gr jnm ilaf qF ies vydF dy hMkfrI KwqrI ny swiqgurU dI vI pCfx nf kIqI aqy dUsrI kOmF dy lokF ny swiqgurU nfnk dyv jI dI bhuq kdr kIqI. ijvyN rfey bulfr BwtI jwt ny prqwK dyK ky swiqgurU nfnk dyv jI ƒ qpf swidaf sI aqy iehnF df bVf mfn kIqf sI. nF df BfvyN Auh “bulfr”, Bfv ik Buwilaf hoieaf, hI sI pr akl df Auh bhuq hI isafxf sI. ieMj hI icqOV dI rfxI nF dI "JflI bfeI" ny Bgq rv dfs jI dI kdr kIqI sI.

 

eyQy ieh vI dwsxf ËrUrI hY ik kljug ivc afdmIaF nfloN aOrqF ijLafdf surqI vflIaF aqy Dfrimk huMdIaF hn. ies leI

swiqgurU nfnk dyv jI dI BYx aqy mfqf ny iehnF dI bhuq hI kdr kIqI sI.

 

iPr jdoN swiqgurU nfnk dyv jI ny pIrI dI gwdI BfeI lihxf jI ƒ idwqI sI qF nfnk dyv jI dy dovyN puwqr swiqgurU aMgd dyv jI dy jfnI dusLmx bx gey sn. hux BfeI lihxf jI df nF swiqgurU aMgd dyv jI ies leI bdilaf sI ik ijhVy lok akfl purK ƒ

jfxdy hn Auh afpxI jfqI jF srIr dI hAumYN nhIN krdy. srIr

dI jfq srIr dI pCfx leI huMdI hY aqy akfl purK ivc rUh dI jfq ijhVI ik krmF nfl pCfxI jFdI hY. Bfv ik ijsm dI jfq jnm nfl aqy rUh dI jfq krmF nfl huMdI hY. ijMnf icr afdmI ies dunIafdfrI dy kMm krdf hY Enf icr Aus dI pCfx leI Aus dI jfqI Aus dy nfl cldI hY. Éflsy aqy inrmly sMq dunIafdfr nf hox krky iehnF leI sfrI dunIaf dy lok iek hI huMdy hn.

 

mfxs kI jfq swBo eyk pCfx bo.

 

hux swiqgurU rfm dfs jI dy iqMn muMzy sn. sB qoN vwzf ipRQvI cMd pwkf mnmuK sI qy Aus qoN Cotf mhF dyv pwkf bymuK aqy sBnF qoN Coty arjn dyv jI pwky gurmuK sn. hux mnmuK afdmI df pYsf hI pIr huMdf hY aqy ies df koeI BfeI BYx nhIN huMdf. ies leI ies mnmuK ipRQvI cMd ny ipE dI vI lfh pfh kIqI sI aqy pYsy dI Kfqr Auh do mUrK pTfxF ƒ vI cVHf ky ilafieaf pr ijs ’qy hovy akfl purK df hwQ qF Auhƒ mfry kOx. Bfv ieh ik ijs ƒ akfl purK dy ÉËfny df mfl imldf hY qF Aus afdmI Aupr akfl purK df hI hwQ huMdf hY nf ik iksy afdmI df. keI aÉbfrF vfly swiq Cfpx qoN zrdy hn aqy mfiKAuN imwTf kUV Cfp ky pYsy qF KUb iekwTy krdy hn pr afpxIaF jfnF vI guaf ky bYT jFdy hn.

 

hux ijhVf ipRQvI cMd ny swiqgurU arjn dyv jI dy nfl vrqfE

kIqf sI Auh mnmuK hrfmI sLYqfnF vflf sI pr swiqgurU akfl purK df rUp hox krky ieh inrvYr huMdy hn aqy ‘nfnk nfm cVHdI klf qyry Bfxy srbq kf Blf’ dy anusfr ieh iksy df burf nhIN cfhuMdy blik Blf hI Blf cfhuMdy hn. swiqgurU dI ies isÌq df sLYqfn KwqrIaF ny KUb lfB ilaf aqy bysLrmI dIaF hwdF qoV idwqIaF. swiqgurU arjn dyv jI qF afpxy gihxy vyc ky lMgr clfAuNdy sn pr sMgqF qoN mfieaf dI AugrfhI krky ipRQvI cMd afpxy Gr ƒ lY ky clf jFdf sI. iesy krky hI bfby bkfly soZI KwqrIaF ny inzr ho ky bfeI mMjIaF zfh ky Boly Bfly lokF ƒ luwtxf ÈurU kr idwqf sI ik swiqgurU qygL bhfdr jI ny qF kuJ vI nhIN kihxf aqy golI mfrn qoN bfd vI AuhnF soZI mnmuK hrfmI KwqrIaF ƒ swiqgurU qygL bhfdr jI ny koeI kOVf bcn nhIN sI boilaf.

 

iPr jdoN swiqgurU qygL bhfdr jI afpxy Gr hirmMdr sfihb afey sn qF iehnF soZI KwqrIaF ny hirmMdr sfihb vVn hI nhIN idwqf sI aqy AuhnF ny swiq hI ikhf “aMimRqsrIey aMdr sVIey”. Bfv ieh ik bnfrs dy pMizq Twg qF JUT hI bol ky lokF ƒ Twgdy sn pr ieh aMimRqsrIey Twg mfiKEN imwTf kUV ijhVf ik JUT df ipE huMdf hY bol ky Boly Bfly lokF ƒ KUb Twgxgy. ‘kUV zoby pUr’ aqy qusIN keI pUr zwubdy dyK vI ley hn ijvyN ik Bfrq dI ñùô÷ ivc pfrtIsLn vyly dyKy sn aqy hor ñùøô ivc dyKy jdoN nklI sLklF dy Koqy iswK mfry gey sn aqy hor keI dyKogy vI.

 

ieh Aus smyN dI iek incoV JlkI hY aqy hux quhfƒ iehnF sLYqfn KwqrIaF dy drijaF dI JlkI pysL krdf hF. pMjfb ivc qF lv aqy kuwsL dI KwqrI aOlfd hI sn pr iehnF ivcoN ijhVy KwqrI aflm sn Auh ksLmIr ivc jf vwsy sn. ksLmIr dy KwqrI aqy sfrsuq aYny aflm sn ik sfrsuq afpxy afp ƒ gurU bRfhmx khfAuNdy sn. ksLmIrI KwqrI qF iehnF ksLmIrI sfrsuwqF nfloN vI ikqy vwD aflm sn.

 

ies leI pMjfb qoN bfhr dy mony KwqrI aYny sLYqfn nhIN sn ijMny ik pMjfb dy mony KwqrI aqy ienHF qoN Aupr sn pMjfb dy jwtf jut (dfVHI pgVI vfly Bfpy) KwqrI aqy Auh KwqrI ijhVy muhMmwdIey bx gey aqy bfd ivc sLyK qy msijdF ivc mwulF sfiraF nfloN vwD ky sLYqfn sn. iehnF dy Ausqfd ksLmIrI sLYqfn KwqrI jdoN muhMmwdIey bx ky sLyK aqy mwulF bxy qF iehnF ny bysLrmI aqy Ëulm dI hwd qoV idwqI ijs dIaF vfrdfqF ksLmIrI sfrswuqF ny CyvyN swiqgurU qygL bhfdr jI ƒ dwsIaF sn aqy AuhnF nMU AuhnF sLYqfn ksLmIrI KwqrIaF ƒ afpxf sIs vI dyxf ipaf. awj ieh sLYqfn KwqrI ieh msLhUr krdy hn ik swiqgurU qygL bhfdr jI ny afpxf sIs ihMdUaF dy leI hI idwqf nf ik AuhnF srqfj cotI dy ksLmIrI sLYqfn KwqrIaF ƒ ijhVy ik awj-kwlH ierfn, rUs afid dy mulkF ivc mwulF (awl jmfr awl aksf sLYqfn) bx ky ieko hI kOmF dy lokF ivc KLUn KLrfbf krvf rhy hn. ieh KwqrI afpxI hI kOm dy KwqrIaF nUM Gt duKI krdy sn pr dUsrIaF kOmF dy lokF, Kfs kr jWtF, nUM KUb qMg aqy duKI krdy sn. awj klH jwtF, gujrF, qrKfxF, luhfrF, afid kOmF dy lokF ny Auh purfny bdly lYxy hn aqy ksLmIr ivc amn cYn ho hI nhIN skdf.

 

hux ksLmIrI sLYqfn swiqgurU qygL bhfdur jI dy mfrn df Pl pf rhy hn aqy pMjfb KLfs kr aMimRqsr aqy lfhordy sLYqfn jdoN Bfrq aqy pfiksqfn dI vzI lVfeI lwgI!!!!!!!  

 

pMjfb ijhVf ik jwt kOm dy lokF df Gr hY, ivc pfV pf ky iehnF sLYqfn KwqrIaF ny dunIaf Br dy mhF mUrK jwtF ƒ afps ivc hI Psfieaf hoieaf hY.

 

hux aMgRyjLI ivc iek khfvq hY ik sUrF mohry moqI nf suwto jF

Bgq kbIr jI ny ikhf hY:-

 

hir kf nfm ivhfj ky kbIrf gFT nf Kol]

nhIN pwtx, nhIN pfrKU, nhIN gfhwk nhIN mol]

 

ikAuNik KwqrI aqy aroVy kOmF dy lokF ny iswKI dy briÉlfÌ aYnI awq cwukI hoeI sI ik ies leI swiqgurU qygL bhfdr jI pMjfb Cwz ky dUr “pwtx” dy anusfr ibhfr ivc ptnf cly gey sn aqy EQy anMd nfl rhy aqy iswKI df vI KLUb rwj ky pRcfr kIqf. ies dy bfd ieh kljug df awq aMDyrf dyKx aqy ies df mukfblf krn leI pMjfb ivc afey aqy sqluj diraf dy kMZy iÈvflk phfVIaF ivc ijhVf ik “isLv jI df Gr sI” – dyh isLvf vr moih [[[[[ - dy anusfr af bsyrf kIqf. Xfd rwKo ik ieh swcy pfqsLfh goibMd rfey jI df hI Gr sI aqy ies bsqI df nF “anMdpur” hI pY igaf ikAuNik ieh gurmuKF df ipMz sI.

 

pMjfb dy KwqrI aroVy ikMny ku sLYqfn sn ies df vyrvf pRoPYsr myklfEz ny afpxI ikqfb ivc ieMj idwqf hY. iek PIsdI qoN Gwt KwqrIaF ny, koeI zyVH PIsdI aroiVaF ny, jwtF ny sBnF qoN vwD ky koeI swqr PIsdI aqy cUhVy, cmfrF, qrKfxF, luhfrF, afid ny vI vwD cVH ky iswKI apxfeI. hux ksLmIr dy KwqrI kOm dy mwulF ny byhwd awq cuwkI hoeI sI ik ksLmIrI sfrsuq swiqgurU qygL bhfdr jI dI sLrn ivc afey aqy afpxI byhflI dIaF vfrdfqF suxfeIaF ijs ’qy swiqgurU qygL bhfdr jI ny ikhf ik AuhnF sLYqfn mOlvIaF ƒ dwso ik Auh pihlF mYƒ muhMmwdIey bxf ky dwsx. ies krky swiqgurU qygL bhfdr jI ƒ iPr idwlI swidaf igaf sI aqy EQy sB qoN vwzy mwkfr bfdsLfh aOrMgjLyb dy drbfr ivc Auh mhF mwkfr mwulF bYTy sn ijhVy ik AuhnF mwulF dy Ausqfd sn ijnHF ny krfmfqI rfm rfey dI vI ipT lf idwqI sI.

 

Xfd rwKo ik krfmfqF jF imrfkl clfkF aqy mwkfrF sLYqfn dy pwuqrF ƒ nhIN idKfeI dIaF blik sfdf loh idl dy sfP lokF ƒ idKfeI dIaF hn jF gurmuKF ƒ. jIss jF msIh eIsf jI ny ipMzF dy lokF ƒ krfmfqF idKfeIaF sn aqy jdoN jyrUsLilm dy cqr clfk aqy mwkfr lokF ny krfmfq leI vMgfiraf qF AuhnF ny joxf dy mwCI dy pyt ivc iqMn idn jINdf rihx df dwisaf aqy AuhnF ƒ iek hMjIrF df drÉq swukf ky dwisaf ik jy qusIN cMgy krm nhIN krogy qF iPr quhfzI vI ieho hI hflq hovygI aqy BuwKy mrogy.

 

Bfv ieh ik Aus vyly sLihrF dy lok Kfs krky KwqrI, aroVy, mocI, julfhy, afid aYny byeImfn aqy bysLrm hoey hoey sn ik ieh khfvqF msLhUr sn:-

 

ijs sUq df kuJ nf bxy Auhdf bxy KLys.

ijhdI koeI jfq nf Auh hY sLyK.

 

Bfv ieh ik sLyK qy hrfmI ivc koeI Prk nhIN.

 

ikMny ku ieh jfq CupfAuxy KwqrI sLYqfn sn, iPr kihMdy hn:-

 

sLyK aOr sLYqfn kf ruqbf eyk hY.

pr sLYqfn sLyK sy kdry nyk hY.

 

ipMzF dy julfhy kihMdy asIN kIhdy qoN Gt hF:-

 

pihly Qy hm nIm julfhy iPr bx gey hm drjLI.

clqy iPrqy swXd bx gey awgy awlHf dI mrjLI.

 

Bfv ik sLYqfn lok afpxIaF jfqF CupfAux lg pey aqy jdoN KwqrIaF ny vyiKaf ik jxF-KxF afpxy afp ƒ sLyK kih lfAux lg ipaf hY qF iehnF KwqrI aroiVaF ny afpxy PrjLI arbF nfl imldy jldy nFvF dy Qwly afpxy aslI iCwjry rwKy ijhVy ik ieh ivafh sLfdI dy vyly Cfx bIn krdy sn aqy hux qfeIN vI krdy hn. ieh lok afpxI purfxI KwqrI mirafdf anusfr hI irsLqy krdy hn.

 

AumId hY ik hux quhfƒ Aus smyN dI JlkI smJ ivc af geI hovygI aqy ieh lflcI krfV KwqrI afid mhMqF ƒ shfrn pur Aubldy qyl ivc lUhx dy bfvjUd vI ieh kuwqy dI pUC vFg afpxIaF afdqF qoN bfjL nf afey aqy ijs vyly “iekIjf” iek awK vflf mhF mUrK jwt rfjf rxjIq isMG sMDU df rfj sI qF iehnF sLYqfn mIxy KwqrIaF ny hirmMdr sfihb ’qy sony dI Jfl cVvHf ky ies sfdf loh asQfn ƒ “hirmMdr” dI bjfey jgn nfQ dy mMdr vFg iek “hrImMdr” bxf idwqf aqy eyQy dy pujfrI bnfrs dy TwgF nfloN vI twp gey. Bfv ik ieh swiqgurU qygL bhfdr jI dy vfk anusfr pUry “aMqr idl dy sVIey” krfV bx gey. ijvyN bfbf bkfly bfeI soZIaF ny Boly Bfly pyNzUaF ƒ luwitaf sI Es qoN ikqy vwD eyQy aMimRqsr ienHF KwqrIaF ny luwtxf ÈurU kr idwqf hY.

 

hux imzl eIst ivc eIsf jI ƒ DoKf dyx vfly juwzf iesikrIEt

ƒ eIsf jI ny “lfst swpr” ’qy lwK lfhnq pfeI sI aqy Aus ƒ afpxy rotI qoVn aqy sLrfb pIx vflI aMimRq CkfAux dI rsm

ivc Bfg nhIN sI lYx idwqf aqy Aus ƒ ikhf ik qUM hux afpxI

kfrvfeI krn leI ieQoN dOV jfh. pr jdoN eIsf jI dI byiewËqI

kIqI geI aqy AuhnF ƒ mfiraf igaf qF Aus ƒ lokF dI lK

lfhnq ny hI eynf sLrmsfr kIqf ik Aus ny irsLvq dI mfieaf

(Blood money) tYNpl jf ky suwt idwqI aqy ÉudkÈI kr ky afpy

hI mr igaf sI. pr eIst jF pMjfb dy sLYqfnF ƒ qF lwK lfhnq

kuJ asr vI nhIN sI krdI aqy “lfqoN ky BUq bfqoN sy nhIN

mfnqy” dy anusfr iehnF sLYqfnF ƒ soDx leI ikrpfn dI vrqoN

hI krnI peI.

 

pihly swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny vI ikrpfn vfh ky dwsI sI

pr ieh ZIT sLYqfn iblkul hI nf smJy aqy ies leI cOQy aqy

afKrI avqfr swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ƒ iek Drm dI POj

hI sjfAuxI peI. ies qIsry Kflsf pMQ df vyrvf ieMj hY.

hux pihly swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny qIjy Kflsf pMQ dI nINh rwKI sI. iehnF dI pYdfiesL BfeI bwuZf jI rMDfvf jwt jI dy vr nfl hoeI sI ikAuNik ieh pfr isLv dy rUp sn ijhVy ik sLRI ikRsLn bldyv jI dy mhF rUp hox krky iehnF dI POj vI jwt Xfdv hI hoxI sI. hor jwt kOm dy lok gMgf ndI ijhVI ik isLv jI dIaF jwtF ivcoN inkldI hY dy rUhfnI BfeI hn. Xfd rwKo ik vIr Bwdr Xfdv ƒ bhfdrI krky isLv jI ny afpxI “jwt”, Bfv ik iek mhF vwzf, df sr nfm idwqf hoieaf sI. aqy ies krky jwt kOm dy lok isLv jI dI KLfs sYnf vI hn. ies krky swcy pfqsLfh hir goibMd jI CotI Aumr ivc bhuq smF afpxy rUhfnI mfmy rMDfvy jwt dy kol hI rhy sn.

 

ikAuNik swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny swiqgurU arjn dyv jI dI

BgqI mfrg qoN isLv sLkqI mfrg df kMm ÈurU krnf sI ies leI

ihMdU mirafdf dy anusfr ijvyN ik iek afsLrm qoN dUjy afsLrm

ivc pYr rwKx vyly isr dy vfl kwtI dy hn ievyN hI swcy pfqsLfh

hir goibMd jI dy vI vfl kwty sn aqy ies bfry miklfAuz ny

dwisaf hY ik jo qukF bfxI ivc rfm klI mhlf pMjvyN ivc sn

Auh imtf idwqIaF geIaF hn ikAuNik iehnF sLYqfn KwqrIaF ny

hux iswK, XhUdIaF vFg, qn df bxfAuxf sI nf ik mn df.

pRoPYsr joD isMG, gMgf isMG aqy qyjf isMG jI ny krqfr purI

bIV dI CfxbIx kIqI sI aqy ieh iswtf kwiZaf ik kfÌI sÌy qF

iblkul hI sfP kIqy hoey hn aqy keI jgHf qF rsONq nfl bfxI

bdlI hoeI hY.

 

BfeI joD isMG jI òú/ñú/ñùöö nUM ilKdy hn:-

 

ies bIV ivc ôõó pMny qF iblkul KflI hn. keI pMinaF ’qy Aupr jF hyT kuJ QF KflI CwzI hoeI hY. Bfv ù÷ô piqRaF ivcoN koeI õøö/ò=òùó pqRy KflI hn”. BfeI bMnU mFgt jI dI bIV ivc ieh nhIN hY. Bfv ieh ik awjkwlH dIaF bIVF bhuq hI awq KfrIaF hn aqy iehnF ƒ surqI nfl pVHnf cfhIdf hY. Xfd rwKo ik Dur dI bfxI ilKI nhIN jf skdI aqy “nfm” akfl purK dI ikrpf nfl “afpxy swiqgurU” rfhIN hI imldf hY. koeI afdmI iksy ƒ vI nfm nhIN dy skdf aqy jy koeI idMdf hY qF Auh mhF pKMzI hY. rfDf suafmI afid ieh sB pKMzI gurU hn. ijs KUh ivc ieh afp jfxgy AuQy hI iehnF dy aMnHy cyly jfxgy. Xfd rwKo ik ieh smF hY:-

 

pvn arMB swiqgur mwq vylf]

sLbd gurU surq Dun cylf]

 

ies leI kljug ivc quhfƒ afpxy hI “aMqr swiqgurU” dI

iswiKaf nfl clxf cfhIdf hY nf ik iksy hor dy hwQ afpxI bodI

(lgfm) PVf ky. qusIN afpxf ihsfb ikqfb afp hI akfl purK

ƒ dyxf hY nf ik iksy pKMzIaF sfD sMqF ny ijnHF ƒ ieh vI nhIN

pqf ik nfnk dyv jI qF iek “swiqgurU” sn nf ik iek bRfhmx

gurU”?

 

hux jdoN swcy pfqsLfh hir goibMd jI ƒ qKLq ’qy ibTfieaf igaf

qF BfeI buwZf jI ny pihlF “hir”, Bfv ik “pIrI”, dy nF ’qy

nfm df KMzf”, qygL, swcy pfqsLfh hir goibMd jI dy swjy pfsy

pfieaf sI aqy isLv jF “goibMd” dy nF “mIrI” dI “ikrpfn”

Kwby pfsy pfeI sI. Bfv ik isLv sLkqI ivc jLflmF ƒ mfrn df

kMm akfl purK dy nfm ƒ mwdy njLr rwK ky krI df hY nf ik iksy afdmI ƒ mwuK rwK ky. eyQy ieh dwsxf jrUrI hY ik jd mYN skUl ivc pVHdf sI qF Dfrimk mfstr aqy pRcfrk kihMdy sn ik bfbf buwZf jI ny pihlF ikrpfn gLlqI nfl swjy pfsy pf idwqI sI aqy sMgqF ny ikhf ik qusIN ieh ikrpfn gLlq pf idwqI hY aqy hux ieh lfh ik TIk dUjy pfsy pf idE qF swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny ikhf ik nhIN ies ƒ vI rihx idE aqy iek hor dUjI dUjy pfsy pf idE aqy ikhf ik iek “pIrI” dI ho geI qy dUjI “mIrI” dI. Bfv ieh ik iksy ƒ vI ieh nhIN suwJI sI ik iek KMzf sI qy dUsrI ikrpfn pfeI sI. ies qoN vwD ik bfbf buwZf jI qF iek bRhm igafnI sn aqy Auh ikvyN glqI kr skdy sn? Bfv ieh ik koeI piVHaf hoieaf ies AuWqy ivcfr nf kr sikaf. swiqgurU qygL bhfdr jI ny ies leI ikhf sI, “kotoN mYN eyk” bfxI dI smJ pfeygf aqy msIh eIsf jI ny ikhf sI hjLfr ivcoN iek aqy ds hjLfrF ivcoN do bfxI dI smJ pfAuxgy.

swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny afpxI POj iqafr kIqI ijs ivc

ijnHF lokF ny pYsy mMgy qF AuhnF ƒ pYsy dy ky rwiKaf aqy XuwDF vyly ipMzF ivcoN lokF ƒ swd lYxf aqy XuwD Kqm hoey qy AuhnF ƒ ijs ny mfieaf mMgI dy ky KusL krky qor dyxf. Bfv ieh ik iehnF swcy pfqsLfh hir goibMd jI dI POj “AupkfrI” sI nf ik

prAupkfrI” ijvyN ik swcy pfqsLfh goibMd isMG jI dy Éflsy huMdy hn.

 

swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny “hir jF pIrI” dy sbMD ivc cOQy

bRfhmx vrn sbMDI “akfl qKLq” vI bxvfieaf ijwQy Auh afpxf drbfr lfAuNdy sn aqy lokF df iensfP krdy aqy

igafnIaF nfl igafn gosLt vI krdy sn.

 

ijvyN “Aupkfr” prAupkfr dI buinafd hY ievyN hI swcy pfqsLfh

hir goibMd jI swcy pfqsLfh goibMd isMG jI dI buinafd sn. hux

Kflsf pMQ dy sjfAux df vyrvf suxo.

 

pihlF mUrK phfVI rfjy swcy pfqsLfh goibMd rfey jI nfl eIrKf

krdy sn aqy swcy pfqsLfh goibMd rfey jI nfl JVpF ivc hfr ky bVy sLrmsfr huMdy sn ik iek CotI ijhI POj ny hrf idwqf. dUjy pfsy qurkU bfdsLfh aOrMgjLyb aqy mwulF ƒ vI iPkr lwg igaf ik hux ikqy sfzI sLfmq vI nf af jfvy. swcy pfqsLfh goibMd rfey jI dI qF iksy nfl dusLmxI nhIN sI pr Auh qF hfkmF dI byiensfÌI dy ivruwD lVdy sn.

 

qF iPr swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny ivsfKI dy idn iek BfrI

iekwT kIqf aqy afiKaf ik Drm XuwD leI hux qnF dI kurbfnI

dI loV hY. Xfd rhy ik ivsLƒ dI sLkqI durgf iksy jIv ƒ mfr

ky KusL nhIN huMdI ijvyN ik isLv dI sLkqI kflI KUn pI ky KusL huMdI hY ikAuNik isLv dy kMm ivc duK dyx vfly aDrmI lokF ƒ mfrnf hI pYNdf hY. iesy leI lok kflI mfqf ƒ KusL krn leI jfnvr dI kurbfnI idMdy hn aqy swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny sB qoN vwzI afdmIaF dI kurbfnI leI mMg kIqI. hux swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny pMj dI kurbfnI nfl qIsry Kflsf pMQ ƒ jfg lfieaf sI. ieh pMj AuhnF ivcoN sn ijnHF ƒ akfl purK ’qy Brosf sI pr ijnHF ƒ Brosf nhIN sI jF mUrK sn Auh KUn dIaF DfrF dyK ky dIvfn Cwz ky GrF ƒ dOV gey sn. ies leI surqI vflIaF sMgqF bYTIaF rhIaF sn.

 

hux keI kihMdy hn ik swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny AuhnF pMjF

dy isr DV nfloN judf nhIN sn kIqy blik bwkry vwzy sn. ieh

gl glq hY. jy AuhnF ny aYdF kIqf huMdf qF aOrMgjLyb dy ÉuÌIaf

ispfhIaF ny rOlf pf dyxf sI. pr ieh akfl purK dy rUp hox

krky muwKoN sq hI boldy sn nfik sLYqfn df kUV. isr srIr nfloN

lfhy sn aqy iPr iehnF nMU pfxI df iCwtf "siqnfm" kih ky

surjIq kIqy sn ijvyN ik jYnIaF dy mMdr ivc mry kbUqr

surjIq kIqy sn. ies df ieh Bfv sI ik kurbfnI dyx nfl lokF

df dunIafvI qnF df sbMD ijs ivc srIr dI jfq aqy bfl bwcy

afid afAuNdy huMdy hn qoN afdmI rihq ho jFdf hY ijvyN ik afdmI

mrn qy aqy Auh isrÌ akfl purK df hI pwuqr bx jFdf hY.

ies leI ÉflisaF ivc koeI dunIafvI jfqF jF mulkF df Byd

nhIN huMdf aqy Auh hir iek nfl ieko ijhf vrqfE krdy hn.

ijdF df ipE akfl purK iqvyN dy hI kfl qoN rihq amr pwuqr

hox krky Éflsy, surqI vflI mfeI Bfgo jI df mUrK cflI

mukiqaF nMU lfhnq pfAux anusfr, "mukq dfn" vI pf jFdy hn.

ies krfmfq nfl iekIjy aqy CwkI lokF nMU vI pqf lg igaf ik

Kflsf bx ky afdmI mukqI pf jFdf hY. ikAuNik Éflsy sLyrF vFg lVdy hn, ies krky ies akfl purK dI POj nMU “isMG" kih ky swidaf. akfl purK dI sLkqI "mhF dyvn, sfihb dyvn jF holI sipirt” huMdI hY ies leI iehnF dI mF vI “sfihb dyvF” sI. ieho hI mfq ipwqf eIsf jI dy sn aqy mrIam qF iek jLrIaf (Medium) "aOrq" sI ijs nfl "nfm" ny "eIsf" nF df ijsm ieKiqafr kIqf sI.

 

iPr ijhVf srIr 'qy lgdf hY rUhF qy Ault lgdf hY. srIr dI aOlfd gRihsq ivc bwcy pYdf krky huMdI hY pr ieh rUhfnI aOlfd akfl purK aqy sfihb dyvn ivc bgLYr gRihsq kIqy byÈumfr huMdI hY.

 

ieh aMimRq ieMj iqafr kIqf igaf sI:-

 

pfxI “sqluj” diraf df sI ik Éflsy “swiq, do DfrI KMzy, qygL,

dI lfj”, ikrpfn nfl rwKxgy, Ç, aqy ies ƒ lohy dy bfty

(srIr) ivc pfieaf sI ik Éflsy lohy dy afdmIaF vFg lVngy

nf ik qnÉfhIey bfdsLfhF dy POjIaF vFg ijhVy ik afpxI jfn dI Kfqr jMg df mYdfn vI Cwz jFdy hn ijvyN ik Auh BfVy dy twtU

pTfxF ny kIqI sI qy pIr buwDU sLfh pTfx ny afpxy puwqr aqy sfQI kurbfn kIqy sn aqy jdoN Aus “buWDU sLfh jI” ƒ mMg mMgx

leI swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny ikhf qF Aus ny koeI duinafvI mMg nhIN sI mMgI pr sfrIaF mMgF qoN AuWqm mMg “kMGf

vflF dy smyq” mMgI. isr dy vfl sBnF qoN Aupr hox krky ieh bVy “swiq mfn” vfly huMdy hn aqy iesy leI msLhUr hY ik Aus afdmI ny myrf eynf mfn kIqf ik mYƒ afpxy isr ’qy ibTfieaf jF cwuikaf. iesy qrHF hI myrI imgzfln ny dunIaf ivc pihly afey swiqgurU eIsf jI dy pYr afpxy hMJUaF nfl Do ky afpxy isr dy vflF nfl sukfey sn. Bfv ieh ik buwDU sLfh nF df “buwDU” sI pr akl df sB qoN hI vwzf inkilaf ikAuNik aYdF dI rUhfnI mMg qF hor iksy ny vI nhIN sI mMgI aqy Auh duinafvI jLmInF afid dIaF hI mMgF mMgdy rhy. ies leI “loh gVH” ikly dy POjI vI lohy vFg pwky lVfky POjI huMdy sn.

 

iPr mfqf “sfihb dyvF” jI ny pqfsy pf ky ies pfxI ƒ imwTf kIqf qF ik qusIN afpxI surqI nfl iek dUjy nfl aYnf ipafr kro ijvyN ik iek swqy (rUhfnI ipE swiq hY) ipE akfl purK dy puwqr iek dUjy nfl swcf ipafr krdy hn. ies ipafr nMU bfeIbl ivc "agyp (Agape)" kihMdy hn. Xfd rwKo ik Éflsy ivc Aus dI afpxI “surqI” hI “sfihb” huMdI hY aqy Auh iksy dy lfeI lwg nhIN lgdf. bfeIbl ivc surqI ƒ “holI sipirt” kihMdy hn aqy ijwQy gfz jF akfl purK ipE huMdf hY AuQy holI sipirt mF jF sLkqI huMdI hY. ies leI ijwQy sfihb dyvF, sfrIaF dyvIaF (sLkqIaF) dI srqfj, Éflsy dI mF hY AuQy hI swcy pfqsLfh goibMd isMG jI, akfl purK df rUp, Éflsy dy ipqf hn.

 

jb lwg Kflsf rhy inafrf]

qb lwg qyj dIEu mYN sfrf]

jb ieh gih ibprwx kI rIq]

mYN nf krMU ien kI pRqIq]

 

hux pMj ikAuN cuxy sn? iensfn dy mn dy pMj cor hn: kfm (srIr sbMDI), kroD (hAumYN sbMDI), loB (mn sbMDI), moh (buwDI sbMDI) aqy hMkfr (igafn sbMDI). pr jdoN iehnF pMjF ’qy kfbU pfieaf jfey qF hI iPr mn pivwqr jF “Kfls” huMdf hY. ies dI imsfl bfeIbl ivc jOn ô ivc iek swmyrItn aOrq dI hY ijhVI ik eIsf jI ƒ KUh ’qy imlI sI aqy AuhnF nfl zUMGIaF igafn dIaF gwlF kIqIaF sn. Auh bVI igafn vflI aOrq sI aqy kihMdI ik jdoN kRfeIst afvygf Auh sfƒ sfrf igafn KolH ky dyvygf. qF iPr eIsf jI ny dwisaf ik Auh mYN hI hF. ieh sux ky Auh byhwd KusL hoeI aqy eIsf jI ny ikhf ik qyry pMj Ksm sn pr Auh qyry nfl rihMdy hn pr iPr vI Auh qyry Ksm nhIN hn. Bfv ik Ausny mn dy iehnF pMjF corF ƒ vs ivc kIqf hoieaf sI aqy Auh mn dI “Kfls” sI. hux mn dy aMnHy ikqfbI kIVy (aigafnI) ies aOrq ƒ iek “kMjrI” dwsdy hn. pr rUs dy iek pfdrI ny ies dy prcfr aqy romn dy sLihnsLfh nIro ny ies Bgqx nMU iks byrihmI nfl mfiraf sI KolH ky dwisaf hY. Bfv ieh ik pfr isLv swcy pfqsLfh goibMd isMG jI dI sYnf ivc AuhI dUjy iswK pMQ dy lok BrqI ho skdy hn ijhVy ik mn dy sfP aqy pivWqr hoxgy. aYdF dy hI “Kfls” afdmI akfl purK dI idloN lf ky syvf kr skdy hn aqy swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny afpxI POj jF sYnf df nF vI “Kflsf” hI rwiKaf sI. pMjF ƒ aMimRq CkfAux dy bfd AuhnF ƒ “isMG” jF sLyr swidaf aqy srIr dI jfq ijhVI ik duinafvI lokF dI “jnm” sbMDI huMdI hY iPr akfl purK dy puwqr bxn bfd ieh jfq “krm” sbMDI ho jFdI hY. ies leI ÉflisaF ivc “mfxs kI jfq iek” huMdI hY aqy Auh hr iek nfl ieko ijhf vrqfE krdy hn BfvyN Auh jfq df jwt, qrKfx, luhfr, cimafr, mugLl, pTfx, afid hovy.

 

hux mUrK Éflsy nhIN bx skdy aqy isrÌ surqI vfly isafxy hI

bx skdy hn. ies krky “sO isafixaF iek mwq mUrK afpo

afpxI” dy anusfr iehnF ÉflisaF dI iek rfey huMdI hY BfvyN

ieh afpxI hI surqI dy anusfr cldy hn. ikAuNik Kflsf iksy

dy vI aDIn nhIN huMdf ies leI iehnF df iKqfb hY “srdfr

jI”. Bfv ieh ik Kflsf bxn qoN bfd cODrI, lflf, rfjf,

prjfpq, afid kOmF sbMDI iKqfb AuWz jFdy hn.

iPr Éflsy df idl sfP hox krky iehnF dy idlF ivc “swiqgurU”

df vfsf huMdf hY. ijvyN awj-kwlH lok irsLvqF lYNdy hn iehnF

bfry bfxI hY:-

 

jy rqu lgy kpVY qF jfmf hoie plIqu]

jy rqu pIvih mfxsf iqn ikAu inrmlu cIqu]

 

iehnF irÈvqÉorF “mn dy hrfmIaF” dy idl sfP nf hox krky

iehnF dy aMdr nf swiqgurU df vfsf hovy aqy nf hI nfm vwsy. aYdF dy idlF dy gMdy hrfmI afdmI Éflsy nhIN bx skdy pr ieh

aqy mUrK awj-kwlH akfl qKLq dy pRDfn bxy bYTy hn.

ikAuNik swiqgurU sB qy vwzf huMdf hY ies krky ÉflisaF dy

aMqr swiqgurU” dI “vfh vfh vfh” huMdI hY aqy Kflsf afpxy

aMqr swiqgurU” ƒ “vfihgurU” kihMdf hY. aqy afpxy “aMqr

swiqgurU” dy Bfxy cwlx krky Kflsf nf hI isrÌ inafrf huMdf hY

blik kihMdf hY “vfihgurU jI kf Kflsf; vfihgurU jI kI Piqh”

Bfv ieh ik sB vizafeI akfl purK ƒ ijs dI ikrpf nfl

swiqgurU pfieaf.

hux ijvyN Bgq aqy akfl purK ivc Byd nhIN huMdf, iesy qrHF

akfl purK aqy Éflsy ivc koeI Byd nhIN huMdf. Bfv ik ipE

aqy puwqr ivc Byd nhIN huMdf. ies krky Éflsy pMQ dy ipqf swcy

pfqsLfh goibMd rfey jI ny afpxy afp ƒ Éflsy dy mohry pysL

krky afp vI AuhnF vFg aMimRq Cwk ky iek “isMG” bx gey aqy

swcy pfqsLfh goibMd rfey jI qoN swcy pfqsLfh goibMd isMG jI bx

gey qF ik ipE aqy puwqr iewk-imwk ho ky pfr isLv sLkqI df kMm

krn.

hux isLv df rMg asmfnI nIlf huMdf hY ikAuNik ieh bRhmf ivÈnMU

qoN AuWpr huMdf hY. Xfd rwKo ik sLRI ikRsLn bldyv jI df rMg vI

nIlf hI idKfAuNdy hn aqy Kflsf pfr isLv dI POj hox krky

iehnF df bfxf vI nIly hI rMg df huMdf hY aqy iqMnF qKLqF ’qy

JMzf vI nIly hI rMg df Juldf hY. iPr isLv df sbMD afdmIaF nfl huMdf hY nf ik aOrqF nfl ies leI aMimRq isrÌ afdmIaF nUM

hI Ckfieaf igaf sI nf ik aOrqF (sLkqI – mfeI Bfgo) nUM. Xfd

rwKo isLv dy pwuqr iensfn huMdy hn aqy sLYqfn dy pwuqr iensfn

nhIN hYvfn huMdy hn. hux Gr dI pwq afdmI ’qy huMdI hY nf ik

aOrq ’qy. ies leI gLYrq vfly afdmIaF, isLv sYnf, ny hI GrF

dI pwq rwKx leI swcy pfqsLfh pfr isLv goibSd isMG jI dI POj

bx ky lVnf sI. iesy leI hI swcy pfqsLfh goibSd isMG jI

kihSdy hn:-

dyh isLvf vr mohy [[[[[[[[[[[[[[[[[[[[

Xfd rwKo ik isLv df qpwisaf asQfn gMgf ndI df muwZ hY aqy

Auh sLyr dI Kwl df bfxf pfAuNdf sI. iesy leI swcy pfqsLfh

goibMd isMG jI df ipCly jnm sbMDI asQfn “hym kMuz” hI hY.

ikAuNik Éflsy ny afpxf mn pMjF corF, “qurkUaF” qoN rihq rKxf

hY ies leI iehnF AuWqy kfbU rihx leI pMj kkfr iehnF

qurkUaF dI drusqI sbMDI idwqy.

ñ[ kMGf:- ijvyN GoVy dy sLOkIn iek KUbsUrq GoVy ƒ kMGf Pyr ky

KLusL huMdy hn ievNy hI KLflsy vI afpxy qMdrusq jqI srIrF ’qy

kMGy Pyr ky KusLI pRfpq krdy hn. hux ijhVf afdmI kfmI jF

luwcf bdmfsL hovy Aus nMU koeI nf koeI bImfrI vI lg skdI hY.

ies leI Éflsy gRihsqI nhIN huMdy aqy Auh afpxy Gr bfr Cwzx

dy bfd iksy aOrq nfl kfm nhIN krdy. ies leI kMGf Pyr ky “jqI” KLflsy ƒ KusLI pRfpq huMdI hY aqy ies df sbMD “kfm” jF

srIr nfl hY.

ò[ kwCf:- kwCf jqI lok pfAuNdy hn aqy jqI bxn leI qIsry

srIr dy “bRfhmx gurU” dI iswiKaf vI bhuq kMm afAuNdI hY.

ieh srIr hirmMdr hox krky dUjy swiqgurU aMgd dyv jI ny vI

iswKF ƒ kusLqIaF krf ky AuhnF ƒ jqI aqy sqI bxn leI

pRyiraf sI.

qyry pUjx ko Bgvfn bxfvn mn mMdr (hirmMdr) aflIsLfn

srIr dI “hAumYN” vI mfrnI cfhIdI hY nhIN qF afdmI ƒ surqI

nf afAux krky Auh akfl purK bfry kuJ vI nhIN iswK skdf

aqy mUrK afdmI kroDI aqy gwusy Kor lVfkf hI rih jFdf hY.

ies leI kwCy jqI pfAuNdy hn aqy ies df sbMD “kroD” jF

hAumYN nfl hY.

ó[ ikrpfn:- hux surqI vfly afdmI df “mn” jfigaf huMdf hY

aqy Auh pihlF cusqIaF aqy clfkIaF nfl Boly Bfly afdmIaF

ƒ Twgx dI koisLsL krdf hY. ies leI mn dy cyly ƒ “qurkU” vI

afKIdf hY. Bgq kbIr jI ny jfgy mn bfry ikhf hY:-

kbIr mn qo eyk hY cfhy jhF lgfey]

kY syvf kr sfD kI kY ivsLY kmfey] hux mnmuK ipRQvI cMd ny mn mfieaf iekwTI krn ivc lf idwqf

sI aqy swiqgurU arjn dyv jI ny rfm dy nfm jpx ivc lfieaf

hoieaf sI. ijMnf bysLrm ipRQvI cMd sI Auh qF dwsx dI koeI

loV hI nhIN. ies krky ies qrHF dy lok lfqoN ky BUq bfqoN sy nf

mMnx krky iehnF df ieko hI ielfj rih jFdf hY aqy Auh hY

ikrpfn”. ies leI mnmuK loBIaF leI “ikrpfn” hI dfrU hY.

Xfd rwKo ik swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny loBI mhMq Aubldy

qyl ivc qly sn aqy ieh soZI KwqrI, ijhVy ik iek mhF mUrK

iekIjf aqy iek awKoN vI aMnHy rfjy rxjIq isMG sMDU vyly,

hirmMdr sfihb ’qy kfbjL sn AuhnF sfVy gey loBI mhMqF qoN vI

ikqy twpy hoey sn ik AuhnF ny hirmMdr sfihb ’qy sonf lgvf ky

nf ies ƒ jgn nfQ dy mMdr vFg “hrImMdr” hI bxf idwqf

blik iek corF aqy TwgF df Gr vI bxf idwqf.

eyQy df iek rfgI BfeI mxsf jI Aus vyly duibDf qoN rihq sI aqy

cVHfvy dI mfieaf grIbF ivc vMz idMdy sI. Bfv ik loBI sMq,

mhMq, gRMQI, afid qF sfVny hI cfhIdy hn. ijvyN hir jF

hirmMdr aqy sony df myl nhIN ievyN hI sMq jF Éflsy df mfieaf

nfl myl nhIN huMdf.

eyQy ieh vI dwsxf ËrUrI hY ik swcy pfqsLfh goibMd isMG jI jdoN

vI iksy nfl mukfblf krdy sn qF pihly do vfr Aus ƒ krn

idMdy sn. pihlf vfr “mUrKqfeI” ivc smiJaf jFdf sI aqy dUjf vfr “surqI” ivc hox krky qIjf vfr iPr afp krdy sn

aqy Auh iensfP df huMdf sI.

ies leI lVfeI df sLsqr “ikrpfn” swq dI afn, Ç, rwKx

leI “loB” sbMDI hY.

ô[ kys:- kys, dfVHI, muwC aqy isr ’qy pgVI ihMdU mirafdf dy

anusfr qIsry “ÉÈwqrI” vrn dy lokF leI hY. “ÉÈwqrI” vrn

KwqrI kOm dy lokF dI qRyqy Xug ivc jdoN ieh dyvqy msLhUr sn,

dI isafxp dI gvfhI hY. Bfv ieh ik qRyqy Xug ivc iehnF

KwqrIaF df rfj iek nmUnf sI aqy isafsI krmcfrI jF vrn dy

lok ikwdF dy hoxy cfhIdy hn ijvyN ik KwqrI kOm dy lokF ny

isafxp nfl qRyqy Xug ivc isafsq df kMm clfieaf sI. pr

kljug ivc Ault hox krky iehnF KwqrI kOm dy lokF ny ies

Xug ivc afpxI “BfiKaf” bdl leI aqy ieh eImfndfr

dyviqaF dy Ault iek nMbr dy lflcI “krfV” aqy byeImfn lok

bx jFdy hn.

ikAuNik Éflsy ny rUhfnI, “prAupkfrI” rfj lokF dy idlF AuWpr

krnf hY ies leI Éflsy ƒ koeI duinafvI lflc jF moh nhIN

hoxf cfhIdf. Bfv ik Kflsf “duibDf” qoN rihq hovy aqy Aus nMU

afpxy Gr jF bfl bwcy df “moh” vI nf hovy. Kflsf hr iek ƒ

ieko hI njLr nfl vyKdf hY. isafsq jF rfj ivc ikly jF gVH huMdy hn aqy iesy krky

anMdpur sfihb dy ikly df nF “kysgVH sfihb” hY.

Éflsy dfVHI KuwlHI rwKdy hn qF ik Aus nfl Éflsy dI Aumr df vI

pqf lg sky aqy dfVHI ƒ sLrm hox krky Kflsf eydF df kMm

nhIN krdf ijhVf ik bysLrmI vflf hovy. dfVHI aqy muwC bfry

msLhUr hY:-

ijhdy dfVHI nf muwC; Auh do jhfnF df luwc

ies leI kudrq ny dfVHI aqy muwC isrÌ afdmI ƒ hI idwqI hY ik

Aus ƒ sLrm aqy ÊYrq hovy. pr dukfndfr lok afm qOr qy

byeImfn hox krky bysLrm aqy bygYrqI huMdy hn aqy ieh afpxI

dfVHI aqy muwC muMn ky rwKdy hn qF ik iehnF ƒ koeI afdmI lwK

lfhnq nf pf sky. Bfv ik:-

sfbq sUrwq akfl purK dI ies ƒ BMny byeImfn.

ies leI kysF df sbMD hY “moh” nfl ikAuNik ÉÈwqrI vrn ivc

iensfP krI df hY nf ik iksy dI pwK, ijvyN ik ipMzF ivc

pMcfieqF afpxI ZyrI dIaF krdIaF hn aqy gLrIb ƒ koeI vI

nhIN puwCdf. byiensfÌI krn nfl iensfn iek sLYqfn df puwqr

hrfmI” bx jFdf hY aqy akfl purK qoN vI mUMh moV ky bYT

jFdf hY. ies leI kysF aqy dfVHI df sbMD “moh” nfl hY qF ik Kflsf

iensfP krn vyly iksy df vI pwK nf kry.

õ[ kVf:- lohy df kVf Dfgy dI rwKVI df ipE hY. rfijaF dy

POjI qnÉfhIey gRihsqI huMdy hn aqy jdoN Auh lVn jFdy sn qF

AuhnF dy Gr vfly AuhnF ƒ dysL dI rwiKaf leI Dfgy dI rwKVI

bMnH idMdy sn. lVfeI Kqm hox ’qy POjI GrF ƒ vfps af jFdy

sn aqy Dfgf afpy hI Gs ky twut jFdf sI. hux “swcy pfqsLfh”

abfdI dy sLfh “bfdsLfh” nfloN vwzf huMdf hY ikAuNik swcy pfqsLfh

dy prAupkfrI rfj dI koeI hwd nhIN huMdI. ies krky swcy

pfqsLfh goibMd isMG jI dy POjI afpxy jfqF dy duinafvI ipEaF

dy GrF ivc nhIN rihMdy blik afpxy “swcy ipE akfl purK dy

GrF swcy qKqF” ’qy rihMdy hn. Bfv ieh ik aMimRq Cwk ky

afdmI afpixaF inwjI ipEaF dy GrF ivc iPr afpxy inwjI kMm

nhIN krdy blik pMQ dy prAupkfrI kMm hI krdy hn.

ikAuNik Éflsy aqy inrmly sMq akfl purK dI rjLf muqfibk

cwldy hn aqy afpxI rjLf nhIN lgfAuNdy ies leI ieh hMkfr qoN

rihq huMdy hn. ieh akfl purK dy kfmy hox krky ienHF dIaF

isÌqF vI akfl purK kol huMdIaF hn aqy ieh kMm vI akfl

purK df hI krdy hn nf ik iksy afdmI dy BfVy dy twtU,

qnÉfhIey, bx ky.

ies leI “kVf” ijhVf ik mOq ƒ ivafhux df gfnf hY “hMkfr”

sbMDI hY. ikAuNik qIsry Kflsf pMQ dy Gr swcy qKq hn nf ik dUsry iswK

pMQ dy Gr gurdvfry, ies leI gurdvfiraF ivc aMimRq CkfAuxf

glq hY aqy qIsry Kflsf pMQ aqy Aus dy ipqf swcy pfqsLfh

goibMd isMG jI df mKOl AuzfAuxf hY. Bfv ik qIsrI KLflsf

jmfq df afdmI dUsrI isWK jmfq ivc kI krdf hY?

iesy hI leI swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny aMimRq CkfAux qoN

bfd iek kOqk Kyizaf. iek gDy ’qy Èyr dI Kwl pf ky KVHf kr

idwqf aqy jdoN gDf ihxikaf qF sMgq ny ies kOqk df Bfv

puwiCaf. qF swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny dwisaf ik iek idn

aYsf afeygf jd Kflsf mlyC ho jfeygf. afpxy afp ƒ kihxgy

swcy pfqsLfh goibMd isMG jI dy Éflsy pr kMm krngy giDaF

vfly ijvyN ik awj-kwlH ieh qIsry pMQ dy Èsqr dUjy pMQ dy GrF

gurdvfiraF ivc lY afAuNdy hn aqy gurdvfiraF ivc ÉflisaF

vfly jYkfry bulfAuNdy hn jdik ieh hirmMdr sfihb ivc mnHf

hn. iswK pVHdy hn “nf koeI vYrI nf koeI bygfnf” qF iPr

ÈsqrF df gurdvfiraF ivc kI kMm? ies dI pUrI jfxkfrI leI

qusIN myry afrtIkl pVHo.

swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny gDf ies leI ilaFdf sI ik

swiqgurU nfnk dyv jI dy vfkF anusfr:-

nfnk qy nr asl Kr jy ibx gux grb krMq] afdmI bgLYr guxF dy PuMizaF iPry Auh iek giDaF df srqfj

asl Kr” huMdf hY.

Xfd rwKo ik iehnF sLYqfn KwqrIaF ny swiqgurU nfnk dyv jI dy

Gr dy mfilk swiqgurU qygL bhfdr jI dy jIhidaF jfgidaF hI

Esy ipMz ivc Boly Bfly lokF ƒ Twgxf ÈurU kr idwqf sI aqy jdoN

ieh hirmMdr sfihb afey qF sB drvfjy bMd kr idwqy sn Bfv

ik “mUMh ’qy drvfËf mfiraf sI”. ieh hflq ik gurdvfiraF

ivc aMimRq CkfAuxf, Èsqr afid hirmMdr sfihb vI lY ky jfxf

aqy hux duinafvI Kfilsqfn dI mMg afid ieh sB iehnF

KwqrIaF dIaF hI sLrfrqF hn.

kbIrf qyrI JONpVI gl kitaF dy pfs]

jo krygf so Brygf qum ikAuN Bey Audfs]

ksLmIr dy KwqrI sfiraF nfloN isry dy sLYqfn sn aqy ieh hux

afpxy kIqy df Pl Bog rhy hn. iehnF sLYqfnF dI Bfrq aqy

pfiksqfn dy dohF puVF ivcfly ipsfeI hovygI. jy koeI iehnF

ivcoN iswK hovygf qF Auhdy ’qy akfl purK df hwQ huMdf hY.

iPr swcy pfqsLfh hir goibMd jI dy KLjLfny leI ijnHF isMGF ƒ

bfxI df ÈOk sI AuhnF ƒ swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny sLfsqr

ivwidaf leI kFsLI Byijaf. hux ieh Éflsy (isLv dy afdmI jF

sflt afP id arQ) afpxy nIly bfxy ivc gey sn aqy jdoN

kFsLI dy bRfhmxF ny jfq pwuCI qF Auh bRfhmx vrn df kMm krn vflIaF jfqF dy nf hox krky AuhnF ƒ sLfsqr ivwidaf dyx qoN

ienkfr kr idwqf. Auh vfps anMdpur sfihb afey aqy iPr

swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny AuhnF ƒ sfDUaF vfly BgvyN kpVy

pvf ky Gwilaf sI aqy sfDU jfqF qoN rihq hox krky iehnF ƒ

Auh ienkfr nf kr sky.

ieh jdoN vyd ivwidaf pVH ky anMdpur sfihb afey qF swcy

pfqsLfh goibMd isMG jI ny iehnF dy BgvyN kpVy lfh idwqy aqy

iehnF ƒ duwD icwty kpVy pvfey ik ieh sfP idl Éflsy hux

inrml” hox krky iehnF df nF vI “inrmly sMq” hI rwiKaf

aqy iehnF dy nF ipCoN “isMG” htf ky “dfs” lf idwqf. iPr

iehnF ƒ akfl qKLq leI jfx ƒ ikhf. pr AuQy iehnF dy

sLYqfn KwqrIaF ny pYr nf lwgx idwqy aqy AuhnF ƒ bfhr hI zyrf

lfAuxf ipaf sI.

sLYqfn soZI KwqrIaF ny mn dy aMnHy aqy iek awKoN vI aMnyH mUrK

jwt rfjy rxjIq isMG sMDU nMU KUb luwitaf aqy byvkUÌ bxfieaf.

nqIjf ieh ik awj akfl qKLq ’qy Auh afdmI bYTy hn ijnHF ƒ

afpxy srIrF dy ipEaF df qF pqf nhIN pr Auh akfl purK dy

Tykydfr bxy bYTy hn aqy mn dy aMinHaF leI hukmnfmy jfrI

krdy hn.

hux ieh akfl qKLq dy jQydfr ikMnI ku akl dy mfilk hn ieh

iek sfdf ijhI gwl qoN pqf lwg jfeygf. jdoN iksy dy Gr koeI muMzf jF kuVI bwcf pYdf huMdf hY qF khIdf hY

ik igwlF, inwJrF, afid dy Gr pYdf hoieaf hY aqy bwcy dI pCfx

vI goq sbMDI huMdI hY. pr jy koeI bd aOrq jF kMjrI ijhVI ik

sfry ipMz ivc GMumI hovy, dy Gr koeI bwcf pYdf huMdf hY qF Aus dy

ipE df nf pqf hox krky Aus dy bwcy df goq ipMz (mF) dy nF ’qy

vwjdf hY. Bfv ieh ik ipMz mF huMdI hY aqy goq ipE huMdy hn

aqy iesy leI iek ipMz dy lok BfvyN Auh iksy vI jfq jF goq dy

hox iek dUjy dy BYx aqy Brf huMdy hn. iesy hI leI iek ipMz

ivc sLfdI nhIN huMdI.

hux ieh akfl qKLq dy jQydfr afpxy ipMz df jF sLihr df nF

goq dI QF ilK ky bVy KusL huMdy hn aqy vwzy sLihrF dy nF ilK ky

qF bfhÜy hI PuMzy iPrdy hn. Bfv ik ieh afpxy ipE dy huMidaF

sMUidaF vI iek msLhUr kMjrI dy puwqr bx ky bVI hAumYN ivc

GMumdy iPrdy hn. ies nMU kihMdy hn:-

hAumYN ivc jfqI ijSsI KoeI]

hux qusIN afp hI ivcfr kro ik iehnF ivc ikMnI ku akl

hovygI? Bfv ieh ik KwqrIaF ny afpxIaF bMdUkF clfAux leI

mn dy aMnHy lok mohrI bxfey hoey hn aqy Auh awgy hor mn dy

aSnHy BUqny cyly bxfeI jFdy hn. KwqrIaF ny afpxIaF afdqF qoN

bfjL nhIN afAuxf qF iPr iehI BUq iehnF df hI nfsL krngy:-

icq ivq rhIEu Twgor; nfnk PFsI gl pVI] akfl qKLq dy mfilk inrmly sMq bfhr aqy hAumYN vfly

gRihsqI ikrpfnF lY ky Aus swcy qKLq ’qy bYTy hn ijwQy ik nfm

df do DfrI KMzf, qygL, vfihaf jFdf hY.

iPr swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny iksy aOrq ƒ aMimRq nhIN sI

Ckfieaf aqy mfeI Bfgo iehnF dy kol rhI sI pr ies ƒ aMimRq

nhIN Ckfieaf sI aqy jy qIvIaF ƒ aMimRq CkfAuxf huMdf qF

Éflsy dI mF “sfihb dyvF” ƒ ieh pihlF CkfAuxf sI. swcy

pfqsLfh goibMd isMG jI ny aOrqF ƒ aMimRq ies krky nhIN sI

Ckfieaf ik Gr dI “pwq” afdmI rwKdy hn aqy ies ƒ bcfAux

leI vI afdmI hI lVdy hn nf ik aOrqF ijvyN ik gxyÈ dyvqf dI

khfxI Xfd krONdI hY?

Xfd rwKo ik swcy pfqsLfh goibMd isMG jI lokF dI pwq rwKdy sn

aqy AuhnF dI POj “pfr isLv sYnf” vI GrF dI pwq dy mfilk

afdmI hI sn pr AuhnF mUrK cflI mukiqaF ƒ akl dyx leI

hI mfeI Bfgo (sLkqI) lVI sI.

hux cONh swcy qKLqF df vyrvf ieMj hY:- cONh vrnF dy anusfr hI

cfr swcy qKLq hn qF ik inrmly sMq aqy Éflsy lokF dy rUhfnI

aqy duinafvI JgiVaF dy inaF kr skx aqy lokF ivc amn

cYn rhy Bfv “afkI rhy nf koey”. ikAuNik jd Kflsf iensfP

krdf hY qF koeI duKI nhIN huMdf. ies leI msLhUr hY:- rfj krygf Kflsf afkI rhy nf koey]

Bfv ieh ik Éflsy dy rfj ivc iensfP hovygf aqy koeI afdmI

duKI nhIN hovygf. cfr swcy qKLq ieh hn:-

ñ[ hjLUr sfihb:- ieh sLUdr vrn dy kMmF dI dyK Bfl leI hY.

eyQy dy lok bVy Boly Bfly hn aqy AuhnF ny swcy pfqsLfh goibMd

isMG jI dI bVI syvf kIqI sI. hux clfk afdmI hI mn dy aMnHy

Boly Bfly iensfnF df Pfiedf AuTfAuNdy hn aqy iesy leI hI

ksLmIr dy mfDo dfs vYrfgI ny eyQy afpxI pYV jmfeI hoeI sI.

eydF dy clfk afdmIaF qoN Boly Bfly lokF dI dyK Bfl leI eyQy

iek swcf qKLq bxfieaf aqy ijs df nF “hjLUr sfihb” rwiKaf

igaf. Xfd rwKo ik jdoN iek aPsr afpxy nOkr ƒ avfjL

mfrdf hY qF nOkr awigEN “hjLUr afieaf” kih ky jvfb idMdf

hY.

ies leI eyQy dy Éflsy mjLdUrF dI imhnq dI dyK Bfl krdy sn

qF ik lflcI afdmI iehnF ƒ iksy qrHF vI Twgx nf.

ikAuNik Boly BfilaF lokF df rwb rfKf huMdf hY, ies leI ies

ngr df nF vI “abcl ngr” rwiKaf igaf sI. ieh qKq

sLUdr vrn” sbMDI hY.

ò[ ptnf sfihb:- pwtx mMzI ƒ afKIdf hY aqy vpfr isrÌ

surqI vfly lok hI kr skdy hn. ikAuNik iswKI df igafn isrÌ surqI vfly lok hI smJ skdy hn iesy leI hI CyvyN swiqgurU qygL

bhfdr jI eyQy afey sn. ieh ibhfr ivc iek vwzI mMzI hox

krky eyQy hI vYsL vrn dy lokF dy JgiVaF ƒ mukfAux leI swcf

qKLq “ptnf sfihb” bxfieaf sI.

ies leI “ptnf sfihb” “vYsL vrn” sbMDI hY.

ó[ kys gVH sfihb:- kys gVH sfihb “KLsLwqrI vrn” sbMDI hY

aqy isLv jI rfjnIqk jF puiltIkl hYWz vI huMdf hY. iÈvflk

phfVIaF dy lok isLvf dI bhuq pUjf krdy hn aqy pMjfb AuWqy

bfhroN lok af ky hmly vI krdy sn. ies leI isLvflk

phfVIaF ivc hI KLsLwqrI vrn sbMDI iklHf jF gVH bxfAuxf TIk

sI qF ik bfhrly hmlfvrF dI vI drusqI kIqI jf sky.

ikAuNik KLsLwqrI vrn ivc kys dfVHI rwKxI jLrUrI huMdI hY aqy

POjF dy lVn leI iklHy vI cfhIdy hn ies leI ies swcy qKLq df

nF “kysgVH sfihb” hI rwiKaf sI. hux ikAuNik KLsLwqrI vrn dy

lok buwDI dI mq nfl cldy hn Bfv ik gurmuK huMdy hn ies leI

ies sLihr dy vfsI gurmuK hox krky iek dUjy nfl anMdmeI

qrIky nfl rihSdy sn. ies leI ies bsqI df nF vI “anMdpur

sfihb” pY igaf sI. hux ijvyN rfijaF dy drbfrF ivc kvI huMdy

hn iesy hI qrHF swcy pfqsLfh goibMd isMG jI dy drbfr ivc vI

kvI rUhfnI kivqfvF pVHdy sn aqy ZfzI bhfdr ÉflisaF df

jws gfAuNdy sn. Bfv ieh ik eyQy gurdvfiraF vflf sLbd

kIrqn nhIN sI huMdf aqy nf hI iksy hor swcy qKLq ’qy huMdf sI pr awj-kwlH qF swcy qKLqF dy lflcI jQydfr afmdn vfly

gurdvfry hI bxfeI jFdy hn.

iehnF iqMnF swcy qKLqF ’qy nIlf JMzf Juldf hY aqy JMzy dy Aupr

KMzy aqy ikrpfnF vfly ÈsqrF df insLfn, Ç, vI huMdf hY. Xfd

rwKo ik ijvyN mMdrF df JMzf KUn rMgf lfl huMdf hY ievyN hI

hirmMdr sfihb df JMzf kysrI imwtI rMgf huMdf hY aqy iswK df

koeI vYrI nf hox krky ies Aupr koeI vI Èsqr df insLfn nhIN

hoxf cfhIdf. ijvyN mMdrF ivc pRsLfd mUrqI ByNt huMdf hY ievyN hI

pRsLfd gurdvfiraF ivc sLbd ByNt, ikAuNik eyQy sLbd dI pUjf

huMdI hY aqy isrÌ iqMnF hI swcy qKLqF ’qy kVfh pRsLfd Èsqr

ByNt huMdf hY.

ô[ akfl qKLq:- ijvyN ik bfxI ivc dwisaf hY ik hirmMdr

sfihb “Bgqx (iswKF) aqy sMqx (inrmilaF)” dy leI akfl

purK dy gux gfAux leI hY ies leI ieh swcf qKLq swcy pfqsLfh

hir goibMd jI ny sB qoN vwzy cOQy bRfhmx vrn dy sbMD ivc

hir” dy nF bxvfieaf sI aqy ieh sB qoN vwzy cOQy pd jF pMQ

dy inrmly sMqF leI hY. eyQy Dfrimk msilaF ’qy ivcfr huMdI hY

aqy rUhfnI JgiVaF df PYslf vI kIqf jFdf hY. eyQy df hI

jQydfr hirmMdr sfihb df pRkfsL krdf hY aqy bfxI dI

ivafiKaf kr ky “sLbd ByNt” kVfh pRsLfd vMzdf hY.

akfl qKLq df insLfn sfihb duwD vFg icwtf huMdf hY aqy inrmly

sMq vI icwty hI kpVy pfAuNdy hn. inrmly sMqF ny nfm df do DfrI KMzf clfAuxf hY nf ik lohy df. ies leI akfl qKLq ’qy vI nf

koeI Èsqr huMdy hn aqy nf hI insLfn sfihb ’qy KMzf huMdf hY.

Bfv ieh ik hirmMdr sfihb qF cOhF vrnF ƒ ieko hI AupdysL

idMdf hY aqy ieh swiqgurU nfnk dyv jI df Gr qF sfiraF ƒ

KuwlHf hY.

Xfd rwKo ik mMdr jfqF dy hox krky sfiraF ƒ nhIN KulHy huMdy aqy

mn dy aMnHy bRfhmxF ny dUjI jfqF dy lokF ƒ roikaf aqy BgqF dI

vI pCfx nf kr sky. hux ieh dwso ik hirmMdr sfihb dI

izEVI mohry nyjLy vflf sMqrI ikAuN KVHf kIqf hoieaf hY? ies

leI awj hirmMdr qF iek sony df hrImMdr bixaf hoieaf hY

aqy aMimRqsrIey TwgF dy mfl mqy leI vI sMqrI hoxf lfjLmI

hY!!!

Xfd rwKo ik ijvyN swiqgurU rfm dfs jI ny mugLl bfdsLfh qoN jLmIn

dy pty ƒ nFh kr idwqI sI aqy ikhf sI ik jo iswK ilafAuxgy

AuhI pwkygf iqvyN hI iksy vI Dfrimk asQfn df bYNk ivc pYsf

nhIN hoxf cfhIdf hY.

Xfd rwKo ik akfl qKLq ’qy swcy pfqsLfh hir goibMd jI ny

goibMd” dy nF dy Èsqr pfey sn aqy jdoN “AupkfrI” buinafd

`qy swcy pfqsLfh goibMd rfey jI ny “prAupkfrI” qIsrf Kflsf

pMQ KVHf kr idwqf qF iPr ÈsqrF dI jgHf swcy qKLq kysgVH

sfihb ’qy clI geI sI. hux ikAuNik ieh asQfn Bgqx (iswKF,

ijhVy ik sMgqF ƒ pRxfm krn vfly huMdy hn) aqy sMqx (ijhVy ik sMgqF ƒ nmskfr krn vfly huMdy hn) df hY ies leI eyQy

iksy Èsqr dI loV nhIN huMdI aqy iesy ƒ mwuK rwKidaF swcy

pfqsLfh goibMd isMG jI eyQy nhIN afey sn. ikAuNik eyQy ÉflisaF

df koeI kMm nhIN ies leI eyQy iksy vI QF ’qy ÉflisaF vflf

jYkfrf “vfihgurU jI kf Kflsf vfihgurU jI kI Piqh” nhIN

bulfieaf jf skdf. ies dI pUrI jfxkfrI leI qusIN myry hor

afrtIkl pVHo.

õ[ qKLq dmdmI tksfl:- ieh “sLMkr vrn” sbMDI hY ijhVf

ik isrÌ kljug ivc hI afpxy rMg idKfAuNdf hY. sLMkr vrn dy

lok “mn dy aMnyH aWqvfdI aqy iehnF dy afgU mn dy kfxy mwkfr

qurkU hrfmI” hox krky ies vrn dy lok bhuq hI jnUnI huMdy

hn. iehnF df vyrvf ieMj hY:-

hux ipCly XuwgF ivc lok ihMdU huMdy sn aqy koeI vI afpxI jfq

nhIN sI CupfAuNdf. pr kljug ivc bRfhmx vrn dy lok afp hI

afpxI jfq Bwul jFdy hn qF Auh dUsiraF ƒ kI dwsxgy? ijvyN

ik iswK iksy sLkl df nF nhIN huMdf blik Auh huMdf hY ijs ny kuJ

rUhfnI igafn iswiKaf hovy. iesy qrHF ihMdU vI bodI jnyAU nfl

nhIN huMdf blik Auh huMdf hY ijs ƒ afpxI “hoNd” Bfv ik afpxI

jfqI aqy bfsI df pqf hovy. hux ijvyN ipMz ivc koeI anjfx

afdmI afvy qF Aus dI jfxkfrI leI Aus ƒ Aus dI “hoNd” puwCx

leI svfl krI df hY “afp kOx huMdy ho?” qF ies svfl dy

jvfb ivc Auh quhfƒ afpxI jfx pCfx “jfqI aqy bfsI” ds ky

krdf hY ik myrf nF ieh hY aqy mYN Plfxy ipMz df jwt jF cUhVf, afid hF. hux kMjrI dy pyt ivcoN pYdf hoey dI koeI jfq nhIN huMdI

aqy Aus ƒ afpF iek “hrfmI” afKdy hF. pr ijhVf afdmI

afpxI jfq jfx buJ ky Cupfey qF Auh kMjrI dy pyt ivcoN pYdf hoey

hrfmI” nfloN vI ikqy vwD ky “sLYqfn hrfmI” huMdf hY ijvyN ik

Auh KwqrI aroVy ijhVy ik ierfn afid mulkF ivc Boly Bfly lokF

ƒ lwutdy sn aqy muhMmwdIey bx ky afpxI kOm “sLyK” kihlfAuxf

lwgy.

hux bRfhmx vrn dy lok dUijaF ƒ qF jfqI aOr bfsI puwCdy hn

pr afp afpxI jfqI sfrsuq, gOV, afid dI bjfey afpxf

bRfhmx vrn hI jfq bxf ky bih gey hn ijvyN ik Bgq kbIr

jI ÌrmfAuNdy hn:-

bfhmx kih kih jnm mwq Koie]

hux bRfhmx afp vI ihMdU nhIN rhy sn qF Auh dUijaF ƒ ihMdU

ikvyN bxf lYxgy? ieh bRfhmx qF lflc aqy mUrKqfeI ivc

afpxIaF jfqF Buwl Bulf gey pr awj-kwlH qF jfx buwJ ky sLYqfn

lok sLrfrqF krn leI afpxIaF jfqF CupfAuNdy sfh nhIN lYNdy hn

aqy dUsiraF ƒ vI jfq Cpvf ky “hrfmI” bxfAuNdy hn aqy Auh

iPr hrfmIaF vFg bwcy, bwuZy aqy aOrqF ’qy hwQ cuwkdy hn ijvyN

ik pfiksqfn vyly iehnF mËHbI hrfmIaF ny hwQ cuwky sn aqy hor

vI cuwkxgy. Bfv ieh ik iswK, ihMdU, afid jfqF jF kOmF nhIN hn

blik ieh mjLHbI jmfqF/imlqF jF pMQ/smfj hn. kOmF, kbIly

jF jfqF afid lokF dI pCfx leI huMdIaF hn qF ik iehnF ƒ afpxy krmF df ijLMmyvfr Tihrfieaf jf sky. Bfv ieh ik jfq

nfl afdmI “iensfn” jF “isLv” df puwqr bxdf hY aqy

iensfnF dy puwqrF dy ivc hI “iensfnIaq” aqy ipafr huMdf hY

BfvyN Auh iksy vI jfq jF kbIly dy ikAuN nf hox. ies dI imsfl

mYN ieMj pysL krdf hF.

ñùô÷ dI pfrtIsLn vyly asIN afpxy ipMz DMnUafxf ijhVf ik

hux pfiksqfn ivc hY, sI aqy nfl dy ipMzF dy lok sfzy ipMz

sfzI rKvflI leI af jFdy sn. qF nmk hrfmI mrfsI ny lfgdy

arfeIaF dy ipMz nkodr jf dwisaf ik asIN qF AuhnF ’qy hmlf

krn leI afdmI iekwTy kIqy hoey hn. qF iek rfq ƒ DrMg dy

jLYldfr ny afdmI iekWTy krky ipMz df Gyrf pf ilaf pr hmlf

krn qoN pihlF jLYldfr ny Esy mrfsI ƒ myry qfey nMbrdfr ƒ

ilafAux leI Byijaf aqy myry ipqf jI ijhVy ik pihlF skUlF dy

ieMspYktr sn pr irsLvq nf lYx aqy nf dyx dy jurm ivc lfh

ky mfstr bxf idwqy sn, Auh vI nfl qur pey. jLYldfr afpxI

bVI afkV ivc mMjy ’qy bYTf sI aqy ieh vI Aus dy mMjy ’qy jf

bYTy. pihlF qF Aus ny burf mnfieaf pr jdoN ipqf jI ny

pfrtIsLn vyly dy iqMn msLhUr lfly lIzrF dIaF dysL pfVnIaF

sLrfrqF smJfeIaF aqy dwisaf ik asIN qF afpxy “dys” ƒ

vfips duafby ivc jf rhy hF aqy iswK, ihMdU, muslmfn, afid

rUhF huMdIaF hn nf ik ijsm ijhVf ik jMmx mrx ivc afAuNdf

hY. Bfv ik imwlq, smfj jF pMQ rUh dIaF aqy jwt, KwqrI,

arfeIN, afid kOmF jF kbIly ijsm jF qn dIaF jmfqF hn aqy

jy afpxIaF kOmF dIaF afps ivc koeI dusLmxIaF hn qF awj iehnF ƒ kwZx df bhuq hI sohxf mOkf hY. pr Auh hux iek

iensfn df puwqr, arfeIN, bxn nfl sLYqfnF vflf kMm jwtF nfl

nhIN sI kr skdf. ies ’qy Aus ny ipqf jI ƒ ieh qbfdlf

abfdI rokx leI lfhOr jfx leI ikhf pr ipqf jI ny ikhf ik

ies df koeI lfB nhIN aqy ieh pfrtIsLn rukx vflI nhIN. ies

jLYldfr ny sfiraF arfeIaF ƒ ikhf ik ieh jwt sfzy dosq hn

aqy iehnF dI ijMnI vI iemdfd ho sky kro qy iehnF ƒ koeI vI

qklIÌ nf hovy. Bfv ik arfeIN afey sn dusLmx bx ky aqy gey

iek vwzy dosq bx ky. ies ƒ bfxI ivc iliKaf hY:-

sic kflu kUVu vriqaf kil kf lK byqfl]

bIAu bIij piq lY gey ab ikAu AugvY dfil]

ies bfry sLRI ikRsLn bldyv jI ny pFzvF ƒ ies qrF supny ivc

idRsL idKfieaf sI ik iek phfV ruiVHaf af irhf hY aqy drÉq,

mkfn, afid sfry brbfd krI jFdf hY pr iek Gfh dy iqnky ny

Aus ƒ rok idwqf. qF ikRsLn bldyv jI ny dwisaf ik kljug ivc

kUV dy phfV ƒ iek “swiq df iqnkf” vI rok skygf jo ik ipqf

jI ny kr idKfieaf sI. ieh phfV hY mjLHbI jnUnIaF df ijhVy

ik iswK pMQ, ihMdU smfj, afid ƒ kOmF df rMg idMdy hn aqy kOmF

dy mulk hox krky iPr Kfilsqfn vrgy mulk dI vI mMg krdy

hn.

jy qusF ny ies mjLmUn bfry pUrI jfxkfrI lYxI hY qF myrf “hwj”

vflf afrtIkl pVHo. Xfd rwKo ik “kfbf” isLv, afdm, jF mhfdyv df mMdr hY nF ik awlHf df Gr! hwj pihly pd dy

kbIilaF dy ñò qoN ñö sflF dy muMizaF leI hY nf ik qIjy pd dy

muslmfnF jF aOrqF leI? pr ieh hux iek lwutx df vwzf sfDn

hY ijvyN ik dunIaf dy hor asQfn hn.

hux isLv dy puwqr iensfn dy puwqr huMdy hn aqy ijhVy afpxIaF

kOmF jwt, lohfr, qrKfx, cUhVy, cimafr, KwqrI, aroVf afid qoN

afpxIaF kOmF ihMdU, iswK, afid bxf lYNdy hn AuhnF df isLv nfl

sbMD twut jFdf hY aqy Auh afpxy duinafvI ipEaF ƒ jvfb dy ky

Éud afpy hI “hrfmI” jnUnI sB qoN vWzy aqy Kqrnfk awl jmfr

awl aksf sLYqfn dy puwqr bx jFdy hn. Xfd rwKo ik kOmF dy

ipE bdly nhIN jFdy aqy kOmF dy ipEaF dy Gr hI mulk huMdy hn

ijvyN ik aÌgfinsqfn aÌgfn kOm dy lokF df Gr hY. Bfv ieh

ik mF, mulk, pfldI hY aqy ipE, kOm, rfKI rwKdf hY ijvyN ik

sfzI arfeIaF qoN sfzy jwt ipE ny lfj rwKI sI. ies leI

sLMkr vrn” dy lok ipE CupfAux vfly mËHbI jnUnI hrfmI lok

huMdy hn aqy awj-kwlH iehnF lokF ny iek nvF pMjvF “kUV”

sbMDI qKLq “dmdmI tksfl” nfm df bxfieaf hoieaf hY ijwQy

iswK kOm” aqy ies leI mulk “Kfilsqfn” dI mMg df pRcfr

huMdf hY.

Éflsy dIaF iksmF:- iqMn guxI mfieaf dy anusfr Éflsy vI

iqMnF hI iksmF, bymuK (rwjo), mnmuK (qwmo) aqy gurmuK (sqo),

dy huMdy hn. iehnF df vyrvf ieMj hY:- ñ[ bymuK Kflsf:- ieh sn cflI mukqy ijhVy ik “rwjo” gux dy

anusfr BuwKy nf rih sky aqy swcy pfqsLfh goibMd isMG jI df sfQ

Cwz gey sn pr jdoN iehnF mn dy aMinHaF ƒ surqI vflI mfeI

Bfgo jI ny lwK lfhnq pfeI qF iPr ieh afpxIaF kurbfnIaF dy

ky muafÌI kmf gey sn. iehnF jwtF ny mUrKqfeI ivc gLlqI

kIqI sI pr sfQ ivc pUry AuWqrn 'q muafÌI kmf gey sn.

hux mhfrfjf rxjIq isMG sMDU jwt ƒ iehnF cflI mukiqaF dy

anusfr hI ôú sflF df rfj imilaf sI aqy Ausny mUrKF vFg

mnmuK mIixaF KwqrIaF ƒ KusL krn leI sB kuJ mirafdf dy

Ault hI kIqf. dwso Blf sony aqy jLmIn (pty) df akfl purK

nfl kI myl? ies byvkUÌ rfjy ny kI kIqf Aus dI iek imsfl hY

nnkfxf sfihb ivc mhMq nrfiex dfs dIaF krqUqF. Aus ny

jWtF dy jQy mfry pYsy aqy cODr dI KLfqr. iehnUM kihSdy hn:-

ddY dosu n dyAu iksY dosu krMmf afpixaf]

jo mY kIaf so mY pfieaf dosu n dIjY avr jnf]

ò[ mnmuK Kflsf:- ies dI imsfl hY “bMdf bhfdr” ijhVf ik

bVf hI cusq aqy cqr clfk afdmI sI aqy “qwmo” gux dy

anusfr ies ny Éflsy dI mirafdf BMg kIqI sI.

Xfd rwKo ik jdoN swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ies mfDo dfs

vYrfgI dy vl jf rhy sn qF rsqy dy mhMq ies bfry cMgIaF gwlF

nhIN sI krdy sn. ieh afAuNdy jFdy sfDU sMq dI pihlF syvf krdf sI aqy iPr AuhnF dI sLkqI df iemiqhfn lYx leI AuhnF

ƒ afpxy plMG ’qy ibTf ky afpxI jfdU sLkqI nfl plMG Aultf

idMdf sI aqy KUb hwsI aqy mKOl AuzfAuNdf sI. pr jdoN swcy

pfqsLfh goibMd isMG jI Aus dy plMG ’qy lmyH pY gey aqy Éflsy

Aus dy bwkiraF ƒ JtkfAux lwg pey sn qF Aus ny guwsy ivc

afpxf sfrf jor lfieaf pr hfr igaf sI. ikAuNik hux ieh iek

surqI vflf, “mn dy aMinHaF Boly Bfly lokF ivc mn df kfxf

rfjf” sI aqy ies ny pihlF vI keIaF sfDUaF qoN ielm hlImI

nfl hI iswiKaf sI aqy iPr iswK ky AuhnF ƒ hI mfrn dI koisLsL

vI krdf sI, ies leI ieh swcy pfqsLfh goibMd isMG jI mohry af

pysL hoieaf. jdoN swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ny ies ƒ nF

puwiCaf qF ies ny hlImI nfl ikhf ik mYN jI quhfzf “bMdf” hF.

Xfd rwKo ik ieh mnmuK mOkf ÈnfÉq hox krky afpxy nF mOky

muqfibk bdl lYNdf sI aqy ieQy Ausqfd swcy pfqsLfh goibMd

isMG jI dy mohry kihMdf ik mYN quhfzf gulfm jF bMdf hF. qF swcy

pfqsLfh goibMd isMG jI ny ikhf ik jy qUμ bMdf hYN qF iPr bMidaF

vfly kMm kr nf ik sLYqfnF dy?

hux mnmuK afpxIaF afdqF ivc “kuwqy dI pUC” hMudy hn aqy

swcy pfqsLfh goibMd isMG jI ƒ ies gwl df pqf sI. ies krky

ies ƒ aMimRq CkfAux dy bfd ies ƒ KLfs krky ikhf ik qUμ ieh

kMm nhIN krny ijhVy ik ÉflisaF dy ivruD hn. Auh ieh sn:-

ñ[ nf qUμ ivafh krfAuxf hY. Xfd rWKo ik “kVf” akfl purK dI

POj ivc BrqI ho ky mOq ƒ ivafhux df gfnf hY. iek vfr aMimRq Cwk ky ies POj ivc BrqI ho gey jF afpxf "sIs" dy

idwqf qF iPr gRihsq ivc nhIN pYxf huMdf. iesy leI BfeI jogf

isMG ƒ lfvF qoN AuTf ilaf sI aqy afp vI “sfihb dyvF” nfl

ijvyN ik pihlF idisaf hY gRihsq nhIN sI kIqf.

ò[ nf rfijaF vFg duinafvI rfj krnf hY. Xfd rwKo ik

kpUrQly dI irafsq qwq Éflsy ƒ pysL kIqI geI sI pr AuhnF

ny lYx qoN ienkfr kr idwqf sI. pr jdoN bhuq hI mjbUr kIqf

sI qF Éflsy ny ikhf ik ijhVf duinafvI klfl jfq df afdmI

sfzy GoiVaF dI dyK Bfl krdf hY Aus ƒ dy idE. Bfv ik Kflsf

duinafvI rfj nhIN krdf ijvyN ik awj-kwlH ieh Kfilsqfn dI

mMg kr rhy hn. Éflsy df “prAupkfrI” rfj lokF dy idlF ’qy

huMdf hY nf ik bfdsLfhF vFg ijsmF aqy jLmInF `qy.

ó[ nf hI “gurU” bx ky Boly Bfly lokF ƒ aMinHaF vFg ipwCy

lfAuxf jF luwtxf hY ijvyN ik awj kwlH bfby krdy hn. Xfd rwKo

ik Kflsf afp inafrf huMdf hY aqy ies ƒ iksy vI gurU dI loV

nhIN huMdI ikAuNik iehnF dy aMdr swiqgurU df vfsf huMdf hY.

hux jdoN qk bMdy bhfdr ny swcy pfqsLfh goibMd isMG jI dy bcn

inBfey, AunHF icr akfl purK df hwQ iehdy Aupr irhf aqy ijwqF

hI huMdIaF rhIaF.

jdoN ies ny dyiKaf ik myry ipwCy qF hux bhuq sfry lok ho gey ny

qF Aus dy mn ivc gumfn af igaf aqy Aus ny Auh purfxI “kuwqy dI pUC” vflIaF afdqF iPr PV leIaF. eyQy ieh vI koeI vwzI

gwl nhIN ik ijwdF ieh pihlF vI afpxy AusqfdF qoN ielm iswK ky

AuhnF ƒ mfr ky afp bihxf cfhuMdf sI ik iesy hI ny ikqy swcy

pfqsLfh goibMd isMG jI ƒ mfrn leI do pTfx vI Gwly hox?

ikAuNik mnmuK aqy swp ivc koeI Prk nhIN huMdf ies leI

mnmuK df kdI vI ieqbfr nf kro.

loBI kf vsfh nf kI jy] jy ko pfr vsfey]

iPr ieh gRihsqI vI bx igaf sI aqy ies ivc koeI ÉflisaF

vflI gwl nf rhI.

hux qwq Éflsy ny jdoN ieh lwCx dyKy qF Auh ies nfloN vwKry ho

gey sn pr bhuq sfry bymuK mUrK “Kfx pIx ƒ bFdrI aqy soty

Kfx ƒ irwC” aKfx dy anusfr ies mn muKI bMdf bhfdr dy aMnHy

cyly hI bxy rhy aqy Auhdy nfl hI mry sn. ies ny qwq Éflsy ƒ

mdd krn leI ikhf sI pr koeI vI surqI vflf Kflsf mnmuK

df ieqbfr nhIN krdf.

ó[ gurmuK Kflsf:- ieh Éflsy pMQ dy aiDkfrF ’qy cldy hn

aqy “sqo” gux dy anusfr inafry rihMdy hn. iehnF ny hI

aihmd sLfh abdflI qoN kuVIaF dI pq bcfeI sI.

awj-kwlH dy gRihsqI aqy gurdvfiraF ivc aMimRq Ckf ky bMdeI

Éflsy bxfAux df kMm iehnF hI sLYqfn KwqrIaF df hY aqy iehnF mn dy aMnyH aWqvfdI jnUnIaF ny hI iehnF sLYqfn KwqrIaF idvfly

PFsI pfAuxI hY.

Xfd rwKo ik qRyqy ivc ieh KwqrI dyvqy huMdy sn pr kljug ivc

iehnF bfry ieh msLhUr ho igaf:-

KwqrI pwuqirMg iksy nf imwqirMg.

imwqirMg hI imwqirMg dgLf idqirMg.

hux KwqrI lokF ƒ gumrfh krn leI kihMdy hn ik swcy pfqsLfh

goibMd isMG jI dy iqMn ivafh nhIN sn pr ieko hI sI ijs dy

vwKry vwKry nF sn, surqI vfilaF ƒ vI buwDU bxfAuxf hY. Xfd

rwKo ik swcy pfqsLfh hir goibMd jI dy vI iqMn ivafh sn aqy

AuhnF ny iqMnF nfl hI gRihsq kIqf sI pr swcy pfqsLfh goibMd

isMG jI df qIjf nfqf prAupkfrI ÉÈwqrI vrn dy ÉflisaF dI

"mF" dy nF `q kuafrf hI irhf sI.

kfÌI iliKaf igaf hY aqy jy iksy ny hor jfxkfrI lYxI hovy qF

Auh ieMtrnYWt ’qy myry mjLmUn pVH skdf hY.

pUrf swiqguru jy imlY pfeIaY sbdu inDfnu]

kir ikrpf pRB afpxI jpIaY aMimRq nfmu]

swiqguru imlY qf qqu pfey] hir kf nfmu mMin vsfey] khu kbIr gUMgY guVu Kfieaf pUCy qy ikaf khIaY]

ijQY jfie bhY myrf swiqgurU so Qfnu suhfvf rfm rfjy]

sLrm Drm kf zyrf dUir] nfnk kUVu rihaf BrpUir]

ibnu swiqgur nfAu n pfeIaY buJhu kir ivcfru]

nfnk pUrY Bfig swiqguru imlY suKu pfeY jug cfir]

ieh hY igafn df “ncoV” jF “kwK”

aqy pUrI jfxkfrI, “lwK” lYx leI myry lYkcr suxo!!!!

 

sB vizafeI qyrI rfm jIE koeI nfm nf jfxy myrf.